Tamam — sınavda çıkabilecek konular genelde sınıf seviyesine göre değişir. Aşağıda ilkokul, ortaokul ve lise düzeyinde sık çıkan Sosyal Bilgiler / Sosyal Bilimler konularını ve her birinde çalışırken işine yarayacak kısa açıklamaları verdim.
İlkokul (1–4. sınıf) — temel kavramlar
- Aile, okul ve komşuluk ilişkileri; günlük yaşam kuralları ve sorumluluklar
- Okul kuralları, haklar ve görevler; paylaşma, iş birliği
- Temel coğrafya: yönler (kuzey/güney/ doğu/batı), harita üzerinde basit yer bulma
- Zaman kavramı: günler, aylar, mevsimler; zaman çizelgesi
- Toplumsal kurallar ve yardımcı kurumlar (itfaiye, sağlık ocağı vb.)
Örnek:
Örnek: Harita üzerinde kuzey okunu bularak okulun kuzeyinde hangi bina olduğunu söyleyebilirsin.
İpucu:
Öğrenirken kendi günlük örneklerini düşün: okulda hangi kurallar var, evde hangi sorumlulukların var — bu konuları akılda tutmayı kolaylaştırır.
Ortaokul (5–8. sınıf) — genişleyen konu alanı
- Türkiye’nin coğrafyası: bölgeler, iklim, önemli şehirler ve doğal kaynaklar
- Temel tarih: Osmanlı’nın son dönemi, Cumhuriyet’in kuruluşu, Atatürk ilke ve inkılapları (temel olaylar)
- Vatandaşlık bilgisi: haklar, görevler, demokrasi, yerel yönetimler
- Ekonomi ve üretim: temel ekonomi kavramları (ihtiyaç, kaynak, üretim)
- Kültür ve toplum: gelenekler, farklılıklar, toplumsal yapılar
Örnek:
Örnek: Bir bölgenin iklim özelliklerini öğrendiğinde hangi tarım ürünlerinin yetişebileceğini tahmin edebilirsin.
Yaygın Hata:
Öğrenciler tarih olaylarını yanlış kronolojik sırayla ezberler. Olayların tarihlerini ve neden–sonuç ilişkisini birlikte çalışmak gerekir.
Lise (9–12. sınıf) — derinlemesine kavrama
- Türkiye ve dünya tarihi: önemli dönüm noktaları (ör. Sanayi Devrimi, 1. Dünya Savaşı, Cumhuriyet dönemi reformları)
- Coğrafya: yer şekilleri, harita analizleri, nüfus ve yerleşme, ekonomik coğrafya
- Vatandaşlık ve insan hakları: anayasa, hukukun temel ilkeleri, uluslararası ilişkiler
- Ekonomi: piyasa, arz-talep, küresel ekonomi ve güncel ekonomik konular
- Güncel olayların analizi: kaynak değerlendirme, sebep–sonuç ilişkileri
İpucu:
Önemli olayların tarihini bir zaman çizelgesine (kronoloji) yerleştir. Olayların neden ve sonuçlarını kısa cümlelerle yaz — bu sınavda çok işine yarar.
Yaygın Hata:
Güncel olayları sadece haber başlıklarından ezberlemek yeterli değildir; olayın arka planını ve nedenlerini anlamak gerekir.
Genel çalışma önerileri
- Konu özetleri çıkar: her başlığın 3–5 cümle ile özeti en faydalısıdır.
- Haritaları, grafik ve tabloları iyi çalış: harita okuma ve grafik yorumlama sık sorulur.
- Tarihte neden–sonuç ilişkisini bul: olayları sıralamak değil, nedenlerini ve sonuçlarını anlamak önemli.
- Soru çözümü: önce konu özetini oku, sonra ilgili soru tiplerini çöz.
İpucu:
Çalışırken renkli kalemlerle önemli kavramları işaretle; haritalarda renkli bölgeler kullanmak hatırlamayı kolaylaştırır.
Sınavda sık çıkan soru tipleri (kısa not)
- Tanım soruları (örneğin: demokrasi nedir?)
- Harita ve yönleri gösterme/yorumlama
- Tarih: olayların kronolojisi ve neden–sonuç ilişkileri
- Güncel olaylarla bağlantı kurma ve yorum yapma
Yaygın Hata:
Harita sorularında ölçeği ve yönleri karıştırmak yaygındır. Önce haritanın kuzeyini ve ölçeğini kontrol et.
İstersen daha özel bir liste verebilirim (sınıfına veya müfredatına göre). Ama şu an genel olarak sınavlarda sık çıkan konular bunlar.
🤔 İlgili Sorular:- Bu bilgi gerçek hayatta ne işime yarayacak?
- Bu konuları nasıl daha verimli çalışabilirim?
- Harita okuma ve tarih kronolojisini ezberlemeden nasıl daha iyi öğrenebilirim?