Hap Bilgi Oturumu

Merhaba, bana Sosyal Bilgiler ile ilgili ne sormak istersin?

Tabii — Milli Mücadele’nin ana olaylarını kronolojik sırayla, kısa açıklamalarla vereyim. Önemli noktaları ve hatırlama ipuçlarını da araya serpiştirdim.

- 30 Ekim 1918 — Mondros Ateşkes Antlaşması: I. Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti fiilen savaştan çekildi; İtilaf Devletleri’nin Anadolu’ya müdahale yolu açıldı.
- Kasım 1918 ve sonrası — İstanbul’un ve bazı bölgelerin işgali: İtilaf donanmaları İstanbul ve çevresini işgal etti; ülke bölümlere ayrılma tehlikesiyle karşılaştı.
- 15 Mayıs 1919 — Yunanların İzmir’i işgali: Ege’deki bu işgal, milli direnişi tetikledi.

- 19 Mayıs 1919 — Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkışı: Milli Mücadele’nin fiilen başlaması kabul edilir; Mustafa Kemal Paşa hareketin lideri oldu.
- 22 Haziran 1919 — Amasya Genelgesi: “Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır” ilkesi açıklandı; ulusal kongrelerin gerekliliği vurgulandı.
- 23 Temmuz–7 Ağustos 1919 — Erzurum Kongresi: Doğu Anadolu sorunları ve milli sınırlar konusunda kararlar; “Manda ve himaye kabul edilemez” kararı.
- 4–11 Eylül 1919 — Sivas Kongresi: Tüm bölgeler temsilcilerinin katıldığı; milli mücadele tek merkezden yönetilme kararı ve Misak-ı Millî'ye giden yolun hazırlanması.
- 28 Ocak 1920 — Misak-ı Millî (Ulusal Yemin) kabulü: Ulusal sınırlar ve halkın kaderini milletin tayin edeceği beyan edildi.
- 16 Mart 1920 — İstanbul’un resmen işgal edilmesi ve Osmanlı Meclisi’nin dağıtılması: İşgale doğrudan karşılık olarak merkezi yönetim Ankara’ya kaydı.
- 23 Nisan 1920 — Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin (TBMM) açılması (Ankara): Milli iradenin yeni merkezi; savaş ve diplomasi buradan yönetildi.
- 10 Ağustos 1920 — Sevr Antlaşması (İtilaf Devletleri ile Osmanlı arasında): Osmanlı için ağır şartlar içeriyordu; Milli Mücadele bu antlaşmayı tanımadı.

- 1921 — İnönü Muharebeleri ve diğer küçük çatışmalar: Milli ordunun ilk başarılı savunmaları; moraller yükseldi.
- 23 Ağustos–13 Eylül 1921 — Sakarya Meydan Muharebesi: Yunan ilerleyişi durduruldu; “Hatt-ı müdafaa yoktur, sath-ı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır.” (M. Kemal)
- 26–30 Ağustos 1922 — Büyük Taarruz ve Dumlupınar Zaferi: Milli ordunun kara zaferi, Yunan ordusunun kırılması.
- 9 Eylül 1922 — İzmir’in kurtuluşu: Ege’de işgal sona erdi.
- 11 Ekim 1922 — Mudanya Mütarekesi: Ateşkes sağlandı; savaş fiilen bitti.
- 1 Kasım 1922 — Saltanatın (padişahlığın) kaldırılması: Osmanlı saltanatı sona erdirildi.
- 24 Temmuz 1923 — Lozan Antlaşması’nın imzalanması: Yeni Türkiye’nin sınırları ve egemenliği uluslararası alanda tanındı.
- 29 Ekim 1923 — Türkiye Cumhuriyeti’nin ilanı: Yönetim şekli değiştirildi; Cumhuriyet resmen kuruldu.


Ek not: Millî Mücadele sonrası dönüşümler (ör. hilafetin kaldırılması 1924) ve iç reformlar, Cumhuriyet’in ilk yıllarında atılan adımlar arasındadır.

İstersen bu kronolojiyi sınıf seviyene uygun olarak daha kısa bir özet hâline getirebilirim ya da her maddeyi biraz daha ayrıntılı anlatabilirim.

Tabii! İşte dördüncü sınıf seviyesinde, kısa ve kolay Milli Mücadele kronolojisi:

- 1918 — Mondros Ateşkes: I. Dünya Savaşı bitti, yabancı askerler bazı yerlere geldi.
- 15 Mayıs 1919 — İzmir’in işgali: Yunan askerleri İzmir’e girdi, bu hafızalarda büyük üzüntü yarattı.
- 19 Mayıs 1919 — Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkması: Milli Mücadele böyle başladı.
- 1919 — Amasya, Erzurum ve Sivas Kongreleri: Milletin bağımsız olmak istediği ve birlik olunması gerektiği kararlaştırıldı.
- 23 Nisan 1920 — TBMM’nin açılması (Ankara): Yeni devletin yönetimi burada toplandı.
- 1921–1922 — Sakarya Meydan Muharebesi ve Büyük Taarruz: Düşman durduruldu ve vatan geri alındı.
- 9 Eylül 1922 — İzmir’in kurtuluşu: İşgal bitecek yerlerden biri özgür oldu.
- 24 Temmuz 1923 — Lozan Antlaşması: Yeni Türkiye’nin sınırları dünyaya kabul ettirildi.
- 29 Ekim 1923 — Türkiye Cumhuriyeti ilan edildi: Yönetim değişti, Cumhuriyet kuruldu.